آثار حذف یارانه نهاده‌های کشاورزی بر تولید چغندرقند در کشور

یارانه یکی از ابزارهای مهم و موثر در مصرف نهاده­های کشاورزی است، اما ازآنجا که تأمین هزینه­های آن برعهده دولت است، کشورهایی می­توانند از این ابزار برای حمایت از تولیدکنندگان استفاده کنند که منابع مالی کافی داشته باشند و تداوم یا گسترش فعالیت­های اقتصادی کشور به طور قابل ملاحظه­ای به توزیع نهاده­های ارزان در بخش وابسته باشد. مطالعه حاضر با درک این مشکل و با هدف بررسی آثار حذف یارانه کود شیمیایی و بذر بر تولید چغندرقند در کشور صورت گرفته است. برای دسترسی به اهداف موردنظر تحقیق، از داده­های ترکیبی (Panel Data) برای ده استان عمده تولید کننده چغندرقند کشور و برای سالهای 86-1379 استفاده شده است. تابع تولید چغندرقند کشور با استفاده از روش­های اقتصادسنجی تخمین زده شده و با استفاده از کشش­های جزئی تولید حساسیت تولید نسبت به تغییرات مقدار نهاده­ها محاسبه می­شود و همچنین با استفاده از روش­شناسی بر اساس حداکثر سود تابع تقاضای نهاده­ها تخمین زده می­شود. نتایج حاصل از تابع تقاضای نهاده­ها نشان می­دهد که تقاضای کلیه نهاده­های مورد استفاده در تابع تولید نسبت به تغییرات قیمت آنها کم­کشش است و همچنین نتایج حاصل از کشش­های جزئی حاکی از آن است که از دو نهاده آب و کود شیمیایی به طور غیر بهینه و در ناحیه سوم تولیدی استفاده می­شود. بنابراین با توجه به یافته­های تحقیق پرداخت یارانه بذر افزایش نه چندان زیادی در مصرف و همچنین در تولید چغندرقند داشته است به طوری که افزایش یک درصدی آن تولید را فقط 048/0 درصد افزایش داده است در رابطه با نهاده کودشیمیایی می­توان گفت که پرداخت یارانه، تولید چغندرقند را حتی تا میزان 025/0 درصد کاهش می­دهد. و بنابراین حذف یارانه، کمکی به کاهش مصرف و زیانهای زیست­محیطی از آنها نمی­کند اما می­تواند بار مالی سنگینی را از دوش دولت بردارد بدون آنکه تاثیر منفی بر تولید بگذارد.